Sadece Güneş Sistemi’nde milyonlarca belki de milyarlarca asteroit bulunuyor ve son 200 yıl içinde bilim insanların sadece 1,3 milyon kadar asteroit kataloglamış durumda. Bunların çok büyük kısmı Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alıyor. Asteroitleri keşfetmek genellikle zaman ve dikkat isteyen bir iş ve haliyle bazı kaya parçaları insanların gözlerinde kaçabiliyor. Bu sorunları ortadan kaldırmak ve keşif sürelerini kısaltmak için THOR adında bir yapay zeka algoritması geliştirildi.
THOR, 27 bin asteroit keşfetti
Asteroid Institute’un yönetici direktörü ve B612 Vakfı’nın kurucularından Ed Lu ve ekibi tarafından geliştirilen THOR (Tracklet-less Heliocentric Orbit Recovery) yapay zekası NOIRLab tarafından sağlanan 400.000’den fazla arşiv görüntüsünü analiz etti. THOR, bu analizleri sonucunda gözden kaçan 27.000 asteroit keşfetti.
Aktarılanlara göre THOR, tek bir teleskop görüntüsünde 1,7 milyar kadar ışık noktasını analiz edebilmesini sağlayan büyük bir veri kümesi üzerinde eğitilmiş durumda. Algoritmanın net sonuçlar verebilmesi için gökyüzünün aynı bölümünün son 30 gün içerisinde çekilmiş yaklaşık beş gözlemi gerekiyor. Ek olarak B612 Vakfı tarafından yapılan açıklamaya göre bilim insanları THOR’u hesaplama ağırlığı ve veri depolama hizmetleri sayesinde binlerce asteroit adayının yörüngesini test etmelerini kolaylaştıran Google Cloud ile ölçeklendirmişler. Ed Lu’ya göre algoritmaları sayesinde bunun için tasarlanmamış veri kümelerinde asteroitler bulabilmek ve aynı zamanda dünyadaki diğer tüm teleskopları asteroit bulma konusunda daha iyi hale getirmek mümkün. Lu, bunun astronominin yapılış biçiminde köklü bir değişiklik anlamına geldiğini söylüyor.
Altı ayda 2,4 milyon asteroit keşfedilecek
Öte yandan THOR ilk olarak 2022 yılında mevcut teleskop görüntülerinde tespit edilemeyen 100 asteroit keşfetmişti. O zamandan beri algoritma geliştiriliyor. Bununla birlikte asteroit keşfi için geliştirilen tek yapay zeka algoritması THOR değil. Geçtiğimiz temmuz ayında, Dünya’ya yakın asteroitleri avlamak için tasarlanan HelioLinc3D adlı bir yazılım, Dünya’ya 225.000 kilometre yaklaşması beklenen 180 metre genişliğinde bir uzay taşı buldu. Bu, Dünya ile Ay arasındaki ortalama mesafeden daha yakın.
Öte yandan bu uzay taşlarını tespit etmek için gelecek yıl faaliyete geçmesi beklenen 8.4 metrelik teleskoba sahip Vera C. Rubin Gözlemevi’nin üzerinde çalışılıyor. Esasında HelioLinc3D yazılımı da yine burada geliştirildi. Bilim insanlarına göre THOR ve HelioLinc3D gibi yapay zeka tabanlı yazılımlar sayesinde Vera C. Rubin Gözlemevi, sadece ilk 6 ayında 2,4 milyon kadar yeni asteroit keşfi yapabilir. Bu rakam, mevcutta keşfedilen asteroit sayısının neredeyse iki katı.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/yapay-zeka-sayesinde-27-000-den-fazla-asteroit-kesfedildi–176949
