Venüs’ün bir zamanlar Dünya’ya benzeyen bir gezegen olabileceği yönündeki genel görüş, yapılan yeni bir araştırma ile çürütüldü. Cambridge Üniversitesi’nden bir grup gökbilimci, gezegenin atmosferinin kimyasal yapısını inceleyerek, Venüs‘ün hiçbir zaman yüzeyinde sıvı su barındırmadığını ve dolayısıyla yaşama uygun olmadığını ortaya koydu.
Nature Astronomy dergisinde bildirilen sonuçlar, Dünya’nın benzersizliğini anlamak için büyük önem taşıyor. Birçok ötegezegen Venüs benzeri olsa da çalışma, gökbilimcilerin odaklarını Dünya’ya daha çok benzeyen ötegezegenlere daraltmaları gerektiğini öne sürüyor.
Venüs: kötü ikiz kardeş
Dışarıdan bakıldığında Venüs, Dünya’nın kardeşi gibi görünüyor. Hemen hemen aynı boyutlarda ve kayalık yapıda bir gezegen. Ancak yakından incelendiğinde, Venüs’ün 500°C’yi aşan yüzey sıcaklığı ve sülfürik asit bulutlarıyla kaplı atmosferi, onu “kötü bir ikiz” haline getiriyor.
Bu aşırı koşullara rağmen, gökbilimciler on yıllardır Venüs’ün bir zamanlar yaşamı destekleyebilecek sıvı okyanuslara sahip olup olmadığını ya da kalın bulutlarında şu anda gizemli bir ‘hava’ yaşamının var olup olmadığını araştırıyorlar. Araştırmanın baş yazarı ve Cambridge Üniversitesi Astronomi Enstitüsü’nden doktora öğrencisi Tereza Constantinou, “Bu on yılın sonunda sonda gönderene kadar Venüs’ün yaşamı destekleyip desteklemediğinden emin olamayacağız. Ancak muhtemelen hiçbir zaman okyanuslara sahip olmadığı göz önüne alındığında, Venüs’ün sıvı su gerektiren Dünya benzeri yaşamı desteklediğini hayal etmek zor.” dedi.
Venüs’ün geçmişine dair iki teori
Venüs’ün nasıl bu denli yaşanamaz bir gezegen haline geldiği konusunda iki ana teori bulunuyor. İlki, gezegenin başlangıçta ılıman bir iklime ve sıvı suya sahip olabileceği, ancak volkanik faaliyetlerin tetiklediği bir sera etkisinin buharlaşmayı ve sıcaklığı artırarak yüzeyi kavurduğu yönünde. İkinci teori ise Venüs’ün başlangıçtan itibaren sıcak bir gezegen olduğu ve yüzeyinde hiçbir zaman sıvı suyun yoğunlaşamadığını öne sürüyor.
Constantinou ve ekibi, mevcut atmosferik kimyayı analiz ederek bu iki teoriyi test etmeye karar verdi. Yaptıkları hesaplamalar, Venüs atmosferini stabilize etmek için gereken gazların, volkanik faaliyetlerden sağlanan gazlarla dengelenmesi gerektiğini gösterdi. Ancak Venüs’ün iç kısmından gelen bu gazlar, Dünya’daki gibi su açısından zengin değil.
Volkanizma, atmosfere sağladığı gazlar sayesinde Venüs gibi kayalık gezegenlerin iç kısımlarına bir pencere açıyor. Genellikle magma mantodan yüzeye yükselirken, gezegenin daha derin kısımlarındaki gazları serbest bırakır. Mesela Dünya’daki volkanik patlamalar, su açısından zengin iç kısım nedeniyle çoğunlukla buhar halinde. Ancak araştırmacılar Venüs atmosferini ayakta tutmak için gerekli volkanik gazların bileşimine dayanarak, Venüs’teki volkanik gazların en fazla yüzde altı oranında su içerdiğini buldular. Bilim insanlarına göre bu durum, Venüs’ün, Dünya’daki gibi su zengini bir iç yapıya sahip olmadığını ve yüzeyinde okyanusların hiçbir zaman oluşamadığına işaret ediyor. Bu on yılın sonunda NASA’nın DAVINCI görevi, bir dizi uçuş ve yüzeye gönderilen bir sonda ile Venüs’ün her zaman kuru, misafirperver olmayan bir gezegen olup olmadığını test edip doğrulayacak.
Constantinou, “Eğer Venüs geçmişte yaşanabilir bir gezegense, bu daha önce bulduğumuz diğer gezegenlerin de yaşanabilir olabileceği anlamına gelir. Ancak Venüs hiçbir zaman yaşanabilir olmadıysa, o zaman başka yerlerdeki Venüs benzeri gezegenin de yaşama uygun olma olasılığı azalıyor” diyor.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/venus-hakkinda-bildiklerimiz-tamamen-yanlis-olabilir–184903
