Denizde yardıma ihtiyaç duyan gemilerin kullandığı mors sinyali olan “SOS”in açılımı hakkında “Gemimizi Kurtarın” (Save Our Ship) gibi bazı açıklamalar sunuluyor olsa da, aslında bunun doğru olmadığını çoğu insan bilmez. Peki SOS, tam olarak ne anlama geliyor?
En doğru açıklama: SOS aslında bir şeyin kısaltması değil
“SOS” yardım sinyali ilk kez 20. yüzyılın başlarında geliştirildiğinde, sadece belirgin bir Mors kodu dizisine sahip olduğu için seçilmişti. Bu yardım sinyali, basit bir şekilde üç nokta / üç çizgi / üç nokta serisinden oluşuyor. Başka bir deyişle bu harflerin belirli bir anlamı bulunmuyordu. Sadece Mors alfabesiyle gönderilip alınması kolaydı.
Eğer panik içinde batan bir gemideyseniz, yardım için göndereceğiniz sinyalin mümkün olduğunda net anlaşılır ve hızlı gönderilebilir olmasını istersiniz. SOS işte böyle doğdu. Ama genel olarak benimsendikten sonra çeşitli ifadelerle ilişkilendirilmeye başladı.
Bu evrensel yardım sinyalinin öncesinde, farklı ülkeler ve telekomünikasyon kuruluşları farklı sinyaller kullanıyordu. Tahmin edilebileceği gibi çok sayıda farklı sinyal, özellikle ülkeler arası sularda oldukça kafa karıştırıcı ve verimsiz oluyordu.
SOS yokken, CQD ve NC vardı
1904’te Marconi Şirketi telekomünikasyon şirketi “CQD” (“Seni Arıyorum. Yardım!” veya “Tüm İstasyonlar. Yardım!”) tehlike kodunu yaymaya çalıştı. Bu arada ABD, “acil yardım çağrısı” anlamına gelen “NC”yi kullanıyordu ve Avrupa ülkelerinin de çeşitli farklı kodları bulunuyordu.
Ölüme mahkum gemilerin “çeviri sırasında kaybolmamasını” sağlamak için, 1906’daki Uluslararası Telsiz Telgraf Konvansiyonu, “tehlikedeki gemilerin kısa aralıklarla tekrar eden bir şekilde” üç nokta, üç çizgi, üç nokta sinyalini kullanmasını önerdi. Bu öneri 1908’de kabul edildi ve yürürlüğe girdi, ancak dünya denizcilerinin bunu kullanmaya başlaması biraz zaman aldı.
RMS Titanic, 15 Nisan 1912’de buz dağına çarptığında, kıdemli kablosuz iletişim operatörü Jack Phillips ilk olarak bir “CQD” yardım çağrısı yaptı. Astlarından Harold Bride da şaka yollu yeni “SOS” çağrısını denemeleri gerektiğini söyledi. New York Times’ın 1912 tarihli bir haberine göre Bride, Phillips’e “Bu yeni bir çağrı ve onu göndermek için son şansınız olabilir” dedi.
“SOS”, günümüzde hala standart bir tehlike sinyali olarak tanınıyor olsa da, Mors kodu uzun bir süredir bir deniz iletişimi aracı olarak kullanılmıyor.
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/sos-ne-demek-sos-neyin-acilimi-ogrenince-cok-sasiracaksiniz_163592.html
