NASA’nın Curiosity keşif aracı, Mars’ın bir zamanlar yaşama elverişli olup olmadığına dair yeni veriler sunarak Kızıl Gezegen’in geçmişine ışık tutuyor. Yapılan kimyasal analizler, Mars yüzeyinin bir dönem hayatı destekleyebilecek koşullara sahip olabileceğini, ancak bu uygun şartların yalnızca kısa süreler boyunca devam etmiş olabileceğini gösteriyor. Mars toprağında yaşam için hayati önem taşıyan elementlerin bulunmasına yol açan süreçler, şu anda mevcut olan susuz koşullara da yol açmış olabilir.
Mars’taki yaşam için basit bir cevap yok
Curiosity, 2012’den beri Gale Krateri’ni araştırıyor ve bu süre zarfında gezegenin toprak ve kaya örneklerini inceleyerek karbon açısından zengin mineralleri bulmaya çalışıyor. Karbon, Dünya’daki yaşamın temel taşlarından biri olarak görülüyor, çünkü DNA ve RNA gibi karmaşık moleküllerin oluşmasını sağlıyor. Ancak Mars’ta yapılan analizler, sadece günümüzde düşmanca bir ortama sahip olmadığını, aynı zamanda gezegenin yaşanabilir olduğu dönemlerin de kısa sürmüş olabileceğini gösteriyor. Öte yandan bilim insanları mikropların yeraltında daha misafirperver koşullarda gelişip gelişemeyeceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu da söylüyor.
NASA’nın keşif araçları, daha önce Mars’ın organik bileşikler açısından zengin olduğunu ve karbonatlar olarak bilinen karbon içeren mineralleri içerdiğini tespit etmişti. Curiosity’nin en son analizleri, bu karbonatlar içindeki karbon ve oksijen izotoplarını incelemeye odaklandı. Mars yüzeyinden toplanan örnekler, rover’ın Sample Analysis at Mars (SAM) cihazında 899°C sıcaklıkta ısıtıldı ve gazlar bir lazer spektrometresi yardımıyla analiz edildi. Dünya’ya gönderilen verilerde, Mars örneklerinde daha önce keşfedilenlerden daha ağır karbon ve oksijen izotoplarının bulunduğu tespit edildi. Bu izotopların varlığı, karbon döngüsü gibi hayati süreçlerin Mars’ta da gerçekleşmiş olabileceğini, ancak Dünya’daki karbon döngüsünden oldukça farklı şartlar altında olduğunu gösteriyor.
Yaşam için uygun koşullar kısa süreliğine var olmuş olabilir
Araştırmacılar, bu izotopların nasıl ortaya çıktığına dair iki farklı teori üzerinde duruyor. İlk teori, Mars’ın bir dizi ıslak ve kuru dönemden geçtiğini öne sürüyor. Bu kurak dönemlerde su buharlaşıp atmosferde daha hafif elementleri taşıyarak geride daha ağır izotopları bıraktı. Bu döngü, Mars’ın yalnızca kısa süreliğine yaşamı barındırabilecek bir gezegen olmasına neden oldu. İkinci teori ise karbonatların aşırı soğuk ve tuzlu sularda oluştuğunu öne sürüyor. Bu tür ortamlar, yaşamın gelişmesi için oldukça elverişsiz, hatta amipler gibi en basit canlılar için bile zorlayıcı olabilecek koşulları temsil ediyor. Bu keşifler, Mars’ta yaşam arayışının bir duraklama yaşadığı anlamına gelmiyor. Aksine, NASA’da çalışmayı yürüten araştırmacılardan David Burtt, sonuçların aşırı buharlaşmanın izlerine işaret etmesine rağmen, yaşamın yer altındaki daha korunaklı bölgelerde var olmuş olabileceğini belirtiyor. Ayrıca, bu karbonatların oluşumundan çok daha önce, yaşam için elverişli bir atmosferin Mars’ta bulunmuş olabileceği ya da gezegenin başka bölgelerinde farklı iklim koşullarının hakim olabileceği ihtimalini de göz ardı etmiyor.
Mars’ta yaşam arayışı, bugüne kadar net bir sonuç vermedi. Ancak Curiosity ve Perseverance gibi keşif araçları, bu zorlu görevi sürdürerek Mars’ın yüzeyini adım adım inceliyor. NASA, 2030’lu veya 2040’lı yıllarda Mars’a insanlı bir görev düzenlemeyi planlıyor.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/mars-ta-yasamin-izlerine-isaret-eden-yeni-bilgiler-kesfedildi–182908
