Güneş, sakin bir yıldız değil ve zaman zaman “güneş patlamaları” ile manyetik alanından yoğun, yüklü plazma atımları yapıyor. Bu atımlara taçküre kütle atımı veya koronal kütle atımları (CME) deniyor. Bir CME, Dünya’ya çarptığında ise çoğunlukla kutup eksenlerinde aurolar görülüyor. Eğer bu patlamalar ve plazma çok büyükse Dünya’daki radyo iletişim, elektrik şebekeleri ve uydular olumsuz bir şekilde etkilenebiliyor.
NASA’nın Güneş’i incelemek için gönderdiği Parker Solar Probe (Parker Güneş Sondası) ise kısa bir süre önce böyle bir patlama sonrasında oluşan plazma bulutunun içinden geçerek türünün ilk örneği olan muazzam bir gözleme imza attı.
Parker Güneş Sondası ile bir ilke imza atıldı
Parker Güneş Sondası sayesinde bilim insanları ilk defa bir CME’nin içinde nelerin olduğu görebildi. Aktarılanlara göre buradaki iç dinamikler Güneş fizikçileri için bir hazine niteliğinde. Sondanın görünür ışığı algılayan Geniş Alan Görüntüleyicisi (WISPR) aracının CME içindeki net ve çalkantılı girdapları yakaladığı belirtildi.
Fizikçiler bu girdaplara Kelvin-Helmholtz mekanizması (KHI) adını veriyor ve hızlı hareket eden bir akışkan parçasının diğeriyle etkileşime girdiğinde meydana geldiğini düşünüyor. Dünya’da KHI, bulutun bir ucundaki rüzgar hızı diğer ucundakinden farklı olduğunda meydana geliyor. Bunu genellikle uçak yolculuğunda türbülans olarak deneyimliyoruz.
Öte yandan bu olay hiçbir zaman bir Güneş patlaması sırasında gözlemlenmedi ancak Güneş fizikçileri tarafından bir süredir teorize ediliyordu. Parker Güneş Sondası ile bu türbülansların varlığı kanıtlandığı için bilim insanlarının artık CME’lerin dinamiğini daha derinlemesine anlayabilecekleri belirtiliyor.
Güneş’in dış atmosferine giren ilk insan yapımı nesne olan Parker Güneş Sondası, 12 Ağustos 2018’de fırlatılmıştı. Güneş’in yüzeyinden sadece 11,5 Güneş yarıçapı uzakta, bulunan sonda görev amacı ve yörüngesi nedeniyle giderek yıldıza yaklaşmaya devam ediyor. Sonda, görevini tamladığında ise Güneş’e çarparak yok olacak.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/ilk-defa-gunes-patlamasinin-ic-dinamigi-goruntulendi–175979
