Tulare Gölü, bir zamanlar Mississippi Nehri’nin batısındaki en büyük göldü ve 160 kilometre uzunluğunda ve 48 kilometre genişliğinde geniş bir su kalitesine sahipti. Yerli Tachi Yokut kabilesi tarafından Pa’ashi olarak bilinen bu bölge, yüzyıllar boyunca geleneksel bir avlanma ve balıkçılık alanı olarak kullanılıyordu. 19. yüzyılda Kaliforniya eyaletinin bir dizi arazi ilhakı gerçekleştirmesi ve bölgenin 1850’li ve 60’lı yıllarda özel mülkiyet altına almasıyla işler büyük ölçüde değişti.
Gölün suyu çekilerek tarım arazisine dönüştürüldü
1890’lara gelindiğinde göl tamamen ortadan kaybolmuştu. Geçtiğimiz yüzyılda suları birkaç kez kısa süreliğine yeniden ortaya çıktı ve “hayalet göl” olarak ün kazandı, ancak Tulare Gölü’nün fiilen bitmiş ve tükenmiş olduğu düşünülüyordu.
Ardından, 2023 baharının başlarında, Güney Kaliforniya’daki hava olaylarının ardından bir kez daha geri döndü. Su kütlesi, 2023 kışında San Joaquin Vadisi’nde su baskınına neden olan birkaç kar fırtınasının etkilediği Sierra Nevada dağlarından besleniyor.
Gölün yeniden doğuşunun bazı faydaları olsa da pek çok zararı da oldu. Yükselen sular tarım arazilerini ve mülkleri yok ederken, aynı zamanda yerel yaban hayatının geri dönmesini de sağladı, ayrıca Tachi Yokut kabilesi atalarının gölünü yeniden kazandı.
Northeastern Üniversitesi’nde Sosyal Bilimler ve Çevre Sağlığı Araştırma Enstitüsü’nde eski doktora sonrası araştırma görevlisi olan Vivian Underhill, Northeastern Global News’e yaptığı açıklamada “Bu döneme ilişkin haberlerin çoğunda bundan felaket niteliğinde bir su baskını olarak bahsediliyordu. İnsanların yaşadığı can ve mal kayıplarını da göz ardı etmek istemiyorum ama bunun sadece bir kayıp deneyimi olmadığı, aynı zamanda bir yeniden diriliş deneyimi olduğu da pek konuşulmadı” dedi ve devam etti: “Gölün dönüşü Tachi Yokutlar için inanılmaz derecede güçlü ve manevi bir deneyim oldu. Göl kenarında törenler düzenliyorlardı. Underhill, geleneksel avcılık ve balıkçılık uygulamalarını yeniden uygulayabildiler” diyor.
Underhill, Şubat ayı başlarında gölün en az iki yıl varlığını koruyacağını öngörmüştü ancak birkaç hafta içinde göl neredeyse yok olmuştu.
Kings County Denetleyicisi ve çiftçi Doug Verboon, San Francisco Chronicle’a “Artık göl yok” dedi ve devam etti: “Biraz ıslak zemin var ama önemli bir şey yok.”
Göl şimdilik bir kez daha araziyi terk etmiş olsa da, Northeastern Üniversitesi’ndeki bilim insanları, iklim değişikliğinin Sierra Nevada dağlarında yoğun havayı tetiklemeye ve aşağı havzadaki su baskınlarını körüklemeye devam etmesi nedeniyle gelecekte daha pek çok kez yeniden ortaya çıkacağına inanıyor. Underhill, “Bu arazi her zaman göllerden ve sulak alanlardan biri olmuştur ve mevcut sulu tarımımız, bu daha büyük jeolojik tarihte sadece bir asırlık bir noktadır” dedi ve sözlerini “bu aslında bir sel değildi. Burası geri dönen bir göl” diyerek tamamladı.
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/hayalet-gol-130-yil-sonra-geri-dondu-sonrasinda-yine-kayboldu_162929.html
