En nadir karadelik türlerinden biri, galaksimizin merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A*’ya inanılmaz derecede yakın bir noktada bulunmuş olabilir. Bu yeni kara delik, orta kütleli sınıfında yer alıyor, yani süper kütleli olarak sınıflandırılacak kadar ağır olmamasına rağmen bir yıldızın süpernovadan oluşabileceği kadar hafif değil. Bu türde sadece 10 kadar cisim biliniyor ve bunlardan biri yalnızca birkaç hafta önce duyuruldu.
Keşif, merkezinde tuhaf bir nesne bulunan, sıcak ve büyük kütleli yıldızlardan oluşan bir küme IRS 13 yıldız kümesinde yapıldı. Başlangıçta merkezdeki nesnenin büyük bir yıldız olduğu düşünülüyordu, ancak araştırmacılar, daha yüksek çözünürlüklü gözlemler sayesinde bunun bir yıldız olmadığını belirleyebildiler.
Bu karadeliğin keşfini sağlayan bulgular, düzenli bir şekilde hareket eden yıldızların hareketinden, X-ışını emisyonlarından ve bu nesnenin etrafında saniyede birkaç yüz kilometre hızla dönen iyonize gazdan elde edildi ve Very Large Telescope (Çok Büyük Teleskop), ALMA ve Chandra teleskoplarının birden fazla dalga boyunda yaptıkları gözlemlerin birleşimi, orta kütleli bir kara delik ile tutarlı veriler elde etti. Orta kütleli kara deliğin 30.000 güneş kütlesi kadar bir kütleye sahip olduğu tahmin ediliyor.
Araştırmacılar uzun süredir orta kütleli kara deliklerin istikrarlı bir şekilde beslenmesinin süper kütleli karadeliklerin büyümesine yardımcı olabileceğini öneriyorlardı. Bu kara deliklerin, bir süper kütleli karadeliğe çok yaklaşarak yutuldukları düşünülüyor. IRS 13’ün son 10 milyon yıl içinde Samanyolu’nun (ve Sagittarius A*’nın) merkezine giderek yaklaştığı düşünülüyor.
Araştırmanın başyazarı Dr. Florian Peißker, yaptığı açıklamada “IRS 13, merkezi kara deliğimizin [Sagittarius A*] büyümesi için önemli bir yapı taşı gibi görünüyor” dedi ve devam etti: “Bu büyüleyici yıldız kümesi, yaklaşık yirmi yıl önce keşfedildiğinden beri bilim camiasını şaşırtmaya devam ediyor. İlk başta alışılmadık derecede ağır bir yıldız olduğu düşünülüyordu. Ancak yüksek çözünürlüklü verilerle artık merkezinde orta kütleli bir kara delik bulunan yapı taşı bileşimini doğrulayabiliyoruz.”
Orta kütleli kara deliği kesin olarak doğrulamak ve küme hakkında daha fazla bilgi edinmek için daha fazla gözlem yapılması gerekecek. JWST ve yakında kullanıma girecek olan Extremely Large Telescope (Aşırı Büyük Teleskop) tarafından yapılacak gözlemler de bu konuda yardımcı olacaktır.
Çalışma Astrophysical Journal’da yayınlandı.
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/galaksimizin-merkezinde-nadir-bir-karadeligin-varligi-kesfedildi_164799.html
