Bilim insanları, onlarca yıldır böceklerin parlak, yapay ışığa ilgi duyduğuna inanıyor. Bu inanç, böcekleri çekmek ve öldürmek için tasarlanmış sayısız “böcek ışığının” tasarlanmasını da teşvik etti. Ancak yeni araştırmalar, böceklerin ışığa çekilmesine sebep olan şeyin duydukları ilgi değil, uçuş sistemlerinin karışmasına neden olan bir kafa karışıklığı olabileceğini öneriyor.
Geçtiğimiz yıl bir ön baskı sunucusunda ortaya çıkan araştırmanın sonuçları, artık diğer araştırmacılar tarafından da incelendi ve bulguların belgelenmesine yardımcı olmak için Nature Communications’da yayınlandı.
Yeni çalışma böcekler ve ışıklar arasındaki ilişkiyi daha derin bir şekilde inceliyor. Araştırmacılar, böceklerin doğrudan bir ışık kaynağına doğru uçmadığı, bunun yerine sırtları ışığa doğru eğilerek uçtukları yönündeki bulgularını detaylı bir şekilde anlatıyor.
Bunun nedeninin, muhtemelen böceklerin “yukarı” yönünü belirlemek için ışığı kullanmalarından kaynaklandığı söyleniyor. Ancak parlak, yapay ışıklar gördüklerinde, bu onların yön bulma sistemlerini karıştırıyor ve bu da uçmakta olan böceklerde kafa karışıklığına neden olarak, gidecekleri yere ulaşmak yerine sürekli ışığı sırtlarına alarak uçmalarına ve ışın çevresinde dönmelerine sebep oluyor. Bu nedenle, ışığın böcekler için çekici olmadığını, aslında ışık etrafında toplanmalarının onların ışık karşısında kafalarının karışması ve bu karışıklığın üstesinden gelmek için çabalamaları ile açıklanabileceği ortaya çıkıyor.
Araştırmacılar, bu özel olguyu incelemek için Kosta Rika’daki bir alanı kullandılar ve daha sonra oraya yerleştirilen ışıkların etrafında dönen böcekleri filme almak için yüksek çözünürlüklü kameralar kullandılar. Bu onlara, yusufçukların ışık kaynaklarının etrafında nasıl sonsuz bir şekilde döndükleri ve sırtları ışığa dönük olarak nasıl konumlandıkları konusunda derin bir bakış açısı kazandırdı.
Bu kayıtlar, bazı böceklerin baş aşağı dönerek, yukarıya bakan ışıkların olduğu yerlerde yere bile çarpabildiklerini gösterdi. Araştırmacılar ayrıca böceklerin aşağıya doğru bakan parlak ışıklara nasıl tepki verdiklerini de incelediler ve bu ışıkların yakınındayken daha az rahatsız olduklarını buldular.
Bu yeni çalışma, birçok kişinin uzun süredir böceğin ışığa olan ilgisi olarak algıladığı şeyi anlamamıza büyük ölçüde yardımcı oluyor. Milyonlarca yıldır böcekler, gökyüzünün hangi yönde olduğunu söylemek için ışığa güvendiler ve ışık sırtlarına gelecek şekilde kendilerini yönlendirdiler. Ancak yapay ışığın varlığında, yıllarca süren eğitim ve evrim kargaşaya sürükleniyor ve bu da büyük ve ölümcül bir kafa karışıklığına neden oluyor.
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/bocekler-neden-isiga-gelir_161544.html
