Bir kara deliğin içine düştüğünüzde ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? Eğer bilime ilginiz varsa belki de en merak ettiğiniz şey budur. İnsanlık için herhangi bir kara deliğe yolculuk yapmak ve bunun nasıl bir şey olduğunu deneyimlemek şimdilik mümkün olmasa da NASA, süper bilgisayarı tarafından bunun nasıl olabileceğini simüle ederek görselleştirdi. NASA tarafından yayınlanan video, olay ufkuna ve kara deliğin detaylarına dair kıymetli bilgiler veriyor.
Kara deliğe düşmek: İki farklı senaryo
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde astrofizikçi olan ve görselleştirmeleri hazırlayan Jeremy Schnittman, iki farklı senaryoyu simüle ettiğini belirtiyor; birincisinde astronot olarak düşünülebilecek kameranın olay ufkunda sınırı geçip karanlığa yolculuğu, ikinci ise cismin sapan etkisiyle kara deliğin olay ufkundan kurtulması.
NASA, hem normal bir video hem de 360 derece olarak daha etkileşimli videoları da yayınladı. Eğer VR gözlüğünüz varsa 360 derece videoları izlemenizi kesinlikle tavsiye ederim. Toplam 4 video var ve yazı içinde sırasıyla önce statik sonra 360 derece videoları vereceğim.
Süper bilgisayarda bu senaryolu görselleştirmek için NASA İklim Simülasyonu Merkezi’ndeki Discover süper bilgisayarı kullanıldı. Sadece bu proje özelinde 10 terabaytlık veri üretildi. Bu veri, Discover’ın 129.000 işlemcisinin sadece yüzde 0,3’ünü kullanarak ve 5 günde üretildi. Geleneksel bir bilgisayarda böyle bir işlem on yıldan fazla sürerdi.
NASA’nın görselleştirdiği kara delik ise Samanyolu yani kendi galaksimizin merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A*. Bu kara delik, Güneş’in 4,3 milyon katı kütleye sahip. Bilim insanlarına göre bir süper kütleli kara deliğe düşmek diğer yıldız kütleli kara deliklere düşmekten daha iyi.
Yaklaşık 30 güneş kütlesine kadar kütleye sahip olan yıldız kütleli kara delikler, çok daha küçük olay ufuklarına ve daha güçlü gelgit kuvvetlerine sahip. Bu da yaklaşan nesneleri ufka ulaşmadan parçalayabilecekleri anlamına geliyor. Bu durum, kara deliğe yakın bir nesnenin ucundaki çekim kuvvetinin diğer ucundakinden çok daha güçlü olmasından kaynaklanıyor.
Simüle edilen kara deliğin olay ufku yaklaşık 25 milyon kilometre ya da Dünya’dan Güneş’e olan mesafenin yaklaşık %17’sini kapsıyor. Yığılma diski adı verilen sıcak, parlayan gazdan oluşan düz, dönen bir bulut onu çevreliyor ve düşüş sırasında görsel bir referans görevi görüyor. Foton halkaları adı verilen parlayan yapılar da kara deliğe daha yakın bir yerde, onun yörüngesinde bir ya da daha fazla kez dönmüş ışıktan oluşuyor.
Kara deliğe yaklaşınca neler oluyor?
Kameranın yolculuğu 640 milyon kilometre uzaklıktan başlıyor. Kamera kara deliğe yaklaştıkça, ışığın hızına daha da yaklaşıyor, yığılma diskinden ve arka plandaki yıldızlardan gelen parıltı, tıpkı yaklaşan bir yarış arabasının sesinin yükselmesi gibi artıyor. Gerçek zamanlı olarak, kameranın olay ufkuna düşmesi yaklaşık 3 saat sürüyor ve yol boyunca neredeyse 30 dakikalık iki tam yörünge gerçekleştiriyor.
Ancak uzaktan gözlemleyen biri için oraya asla tam olarak varamayacak ve neredeyse sabit kalıyor gibi görünecek. Uzay-zaman, ufka yaklaştıkça daha da bozulduğundan, kameranın görüntüsü yavaşlayacak ve ufuktan hemen sonra donmuş gibi görünecektir. Bu nedenle gökbilimciler kara deliklere başlangıçta “donmuş yıldızlar” demişlerdir.
Olay ufkunda, uzay-zamanın kendisi bile kozmik hız sınırı olan ışık hızında içe doğru akıyor. Ufkun içine girildiğinde, hem kamera hem de içinde hareket ettiği uzay-zaman kara deliğin merkezine doğru akmaya başlıyor. Burası, tekillik adı verilen ve bildiğimiz fizik kurallarının işlemeyi bıraktığı tek boyutlu bir nokta.
Kamera, olay ufkunu geçtiğinde ise spagettileşme olarak betimlenen cismin uzayıp incelmesini ifade eden bir olay nedeniyle yok oluştan sadece 12,8 saniye uzaklıkta bulunuyor. O noktadan tekilliğe olan uzaklık ise sadece 128,000 kilometre. Bu son yolculuk göz açıp kapayıncaya kadar bitiyor.
İkinci senaryoda ise kamera olay ufkuna yakın bir yörüngede dolanır ama asla sınırı aşmaz ve güvenli bir şekilde kara delikten kurtulmayı başarır. Eğer bir astronot, uzaktaki ana gemide meslektaşları beklerken bu 6 saatlik yolculuğu gerçekleştirirse geri döndüğünde 36 dakika daha genç olacaktır. Bunun nedeni, ışığın bile kaçamadığı güçlü bir yerçekimi kaynağının yakınında zamanın daha yavaş akmasıdır. Ancak bu durum bilim insanlarına göre kara deliğe göre değişiklik gösterecektir. Christopher Nolan’ın 2014 yapımı ‘Interstellar’ filminde gösterildiği kadar hızlı dönen bir kara deliğe aynı yolculuk yapılsaydı astronot, gemidekilerden yıllarca daha genç olacaktı.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/bir-kara-delige-dusmek-nasil-gorunuyor–177066
