12 Temmuz tarihinde SpaceX‘in Starlink internet uydularını yörüngeye taşımak için Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssünden fırlatılan Falcon 9 roketinde nadir ve katastrofik bir sorun yaşandı. Roketin fırlatılışı ve iki aşamanın birbirlerinden ayrılması sorunsuz bir şekilde gerçekleşmiş, ilk aşama planlandığı gibi Dünya’ya geri dönmüş olsa da üst kademe feci bir motor arızası yaşadı. Starlink uydularının kurtarılma ihtimali ise düşük.
Falcon 9 motoru uzayda arızalandı
Falcon 9 roketinin ilk aşaması planlandığı gibi fırlatmadan sekiz dakika sonra Dünya’daki Of Course I Still Love You adlı dron gemisine iniş yaptı. Firma böylece 2024’te 70’inci inişini gerçekleştirerek büyük bir başarıya imza attı. Ancak uzayda yoluna devam eden ikinci kademede yaşanan sorun başarıyı gölgeledi. Zira bu, 2016’dan bu yana 335 ardışık başarılı fırlatmanın sonu anlamına geliyor. Firma arıca 344 başarılı uçuş gerçekleştirdi. Her iki sayı da açık ara endüstri rekorları konumunda.
20 Starlink (13 tanesi telefonlar için olan Direct to Cell uydusuydu) uzay aracını alçak Dünya yörüngesine taşıyan roketin üst kademesinin bir “RUD” olayı yaşadığı Elon Musk tarafından açıklandı. RUD, SpaceX dilinde patlama, parçalanma yada felaket anlamına gelen “rapid unscheduled disassembly” ifadesinin kısaltması. Aşağıdaki Twitter bağlantısında yer alan videoda sağ tarafta ikinci aşamadaki sızıntıyı ve buzlanmayı da görebilirsiniz. Musk’ın bu paylaşımının ardından SpaceX, X’te yaptığı paylaşımda olayı detaylandırdı. Firma, Falcon 9 fırlatılışı sırasında, ikinci aşama motorunun ikinci ateşlemesini tamamlayamadığı belirtildi. Sonuç olarak ise Starlink uyduları amaçlanandan daha düşük bir yörüngeye yerleştirildi. Öte yandan SpaceX, halihazırda uydulardan 5’i ile temas kurmuş durumda ve iyon iticileri ile onları olması gereken yörüngeye çıkarma çalışıyor.
Musk ise SpaceX’in paylaşımının altına şirketin iyon iticileri “warp 9” eşdeğerinde çalıştırmak için uydu yazılımını güncellemeye çalıştığını söyledi. Buradaki warp 9 terimi iyon iticilerden maksimum gücü almayı ifade ediyor. Ancak Musk, Star Trek’in aksine bunun muhtemelen işe yaramayacağını ancak denemeye değer olduğunu söyledi. SpaceX, iyon iticiler ile uyduları üst yörüngeye taşıyamazsa atmosferik sürüklenme nedeniyle uydular atmosfere girerek yanacak. SpaceX’in yörüngede toplamda 6.100’den fazla Starlink uydusu bulunuyor. Falcon 9’da yaşanan bu sorun önümüzdeki birkaç SpaceX görevinin ertelenmesine neden olabilir.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/spacex-falcon-9-motoru-uzayda-feci-bir-ariza-yasadi–179406
