Yeni bir dizi çalışma, 2021’deki Inspiration 4 uzay görevi sırasında toplanan tıbbi verilerini inceliyor. Toplanan ilk veriler, uzayda yalnızca üç gün geçirmenin, astronotların özellikle bilişsel işlevleri üzerinde değişikliklere neden olmak için yeterli bir süre olduğunu gösteriyor.
Neyse ki görülen bilişsel değişiklikler astronotların Dünya’ya dönmesinden kısa bir süre sonra tersine dönerek düzeliyor. Ancak bu, uzaya gitmenin insanlar için ne kadar riskli olabileceğini bir kez daha gösteriyor. Uzayda uzun süre kalmanın kemik yoğunluğu kaybına neden olabileceğini zaten biliyoruz, ancak uzun vadeli etkiler hakkında hala bilmediğimiz çok şey var.
Özellikle astronotların uzayda çok uzun süre kalacağı uzun vadeli görevler planlandığı zaman bu etkileri mümkün olduğunca detaylı bir şekilde öğrenmemiz önemli. Örneğin, Mars’a yapılacak bir insanlı görevde, astronotların birkaç ay boyunca uzayda kalmaları gerekecek. Bu süre içerisinde astronotun sağlığının nasıl etkileneceğini anlamak, süreç boyunca sağlıklı kalmaları açısından hayati önem taşıyacak.
Space Omics ve Medical Atlas (SOMA) ve Nature da dahil olmak üzere birçok farklı dergide çeşitli makaleler yayınlandı. Bunların tamamı, Inspiration 4 görevindeki astronotların bilişsel işlevleri ve vücutlarında kaydedilen değişiklikleri göstermeye yardımcı oluyor. Görev üyelerinin hiçbiri profesyonel astronot olmadığı için, astronotların genellikle aldığı uzun yıllar süren eğitimi almamış olmaları tıp araştırmacıları için önemli bir “temel insan” sunmuş oldu.
Mürettebat üyeleri kan, dışkı, tükürük ve idrar örnekleri vererek çeşitli deneylere katıldı ve görev boyunca vücutlarının nasıl değiştiğini görmek için verilerin kataloglanmasına ve araştırılmasına rızalarının olduğunu belirttiler. Bir astronotun sağlığının uzay yolculuğu sırasında geçirdiği değişiklikleri tam olarak anlamak, uzay araştırma çabalarımızı genişletmek açısından hayati öneme sahip.
Ayrıca bu bilgiler, gelecekte UUİ’nin yerine kurulabilecek uzay istasyonlarında yer alacak bilim insanlarına vücutlarını sağlıklı durumda tutmak için ihtiyaç duydukları araçları hazırlamamıza da yardımcı olabilir.
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/uzayda-sadece-3-gun-kalmak-bile-tehlikenin-fitilini-atesleyebiliyor_164211.html
