Intel, Computex kapsamında merakla beklenen Lunar Lake mimarisinin üzerinde örtüleri kaldırdı. Firma, yeni mimarisi hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler sunarken yeni işlemcilerin 2024’ün üçüncü çeyreği itibariyle piyasaya sürüleceğini açıkladı. Lunar Lake, neredeyse her noktasında tasarımsal değişikliklerin olduğu bir mimari bu. Intel Lunar Lake mobil cihaz tasarımlarını ve haliyle dizüstü bilgisayarları hedefliyor olsa da bu mimarideki çoğu şeyin masaüstü Arrow Lake’e taşınacağını söyleyebiliriz.
Lunar Lake mimarisi, geleceği sallantıda olan x86’ya yeni bir hayat öpücüğü veriyor. Mimarideki en büyük gelişmelerden birisi verimlilik odaklı E-core’larda (E-çekirdekleri) yeni Skymont mimarisi ile birlikte elde edilen yüzde 68’e varan IPC kazanımı. Öte yandan performans odaklı P-core (P-çekirdekleri) ise Lion Cove ile yüzde 14’lük IPC kazanımıyla geliyor. Grafik birimi tarafında yeni Xe2 entegre grafik motoru ise yüzde 50’lik radikal bir performans artışı sergiliyor.
Lunar Lake, Intel’in yapay zeka iş yükleri için 48 TOPS performans sunan yeni nöral işlem birimini (NPU) içeriyor. Bu, Microsoft’un Copilot Plus PC için istediği 40 TOPS’u rahatlıkla karşılıyor ancak AMD’nın Ryzen AI 300’deki 50 TOPS performansın gerisinde kalıyor. AMD, tüm işlemcinin ne kadar AI performansı sunduğunu açıklamadı ancak Intel, TPU ile birlikte CPU ve iGPU’yu da hesaba katarak totalde 120 TOPS yapay zeka işlem gücü vadediyor.
Lunar Lake mobil yongalarında Intel’in birincil amacı üstün güç verimliliği sağlamak ve bunun için de firma yeni bir tasarım metodolojisi kullanıyor. Bu temel mimari Intel’in Arrow Lake ve Panther Lake gibi gelecekteki ürünleri için yapı taşı olarak kullanılacak. Bu yeni tasarım, dizüstü bilgisayar pazarında AMD, Apple ve şimdi de Qualcomm gibi rakipleri geride tutmayı amaçlıyor.
Intel tarafından tasarlandı, TSMC tarafından üretildi
Bununla birlikte Lunar Lake’te bulunan karoların herhangi biri Intel’in kendi tesislerinde üretilmiyor. Bunun yerine, ayrıştırılmış Lunar Lake’in her iki karosu da TSMC‘nin N3B ve N6 süreçlerinin bir karışımı kullanılarak üretiliyor. CPU, GPU ve NPU‘yu barındıran bilgi işlem karosu için 3nm TSMC N3B kullanılıyor. Ayrıca harici I/O arayüzlerini barındıran platform denetleyici (bu bildiğimiz SoC) karosu için TSMC N6 düğümünü kullanıyor. Çip üzerindeki Intel tarafından üretilen tek silikon, karolar ve ana sistem arasındaki iletişimi kolaylaştıran Foveros paketleme teknolojisi. Ancak Intel’in TSMC’nin uzun vadeli müşterisi olmayacağını da belirtelim.
Lunar Lake’in yeni mikro mimarileri, şirketin masaüstü için yakında duyuracağı Arrow Lake işlemcilerinin ve hatta Xeon 6 serisinin de önünü açıyor. Şimdi bu konuda biraz daha ayrıntı verelim.
Artık RAM yükseltilemeyecek
Intel’in Lunar Lake ailesi en üst düzey üründe 4 P-çekirdeği ve 4 E-çekirdeği ile gelecek. Çip iki mantık karosundan, bir TSMC N3B hesaplama karosundan, bir N6 platform denetleyici karosundan ve 22FFL temel Foveros karosundan oluşacak. Intel, iki yığın LPDDR5X-8500 belleği 16GB veya 32GB konfigürasyonlarda doğrudan yonga paketine yerleştirerek gecikme süresini ve kart alanını azaltırken verileri sistem içinde hareket ettirirken harcanan güç tüketimini yaklaşık yüzde 40 oranında azaltıyor. Bu yapıda daha fazla RAM bağlama olanı sunulmuyor. Bazı tüketiciler bundan hoşnut olmayacaktır. Hesaplama karosu CPU P- ve E-çekirdeklerini, Xe2 GPU’yu ve NPU 4.0’ı barındırıyor. Burası güç tasarrufu sağlamak için tüm çeşitli hesaplama birimleri arasında paylaşılabilen yeni bir 8MB ‘yan önbellek’ içeriyor.
Skymont ve Lion Cove çekirdekler
Geçtiğimiz yıl Intel, Meteor Lake mimarisinde P ve E çekirdeklerinin yanında bir de “düşük güç adası” olarak adlandırdığı ayrı bir karı üzerinde LowPower-E çekirdeklerineyer vermişti. Buradaki temel fikir, daha büyük görevler yapmadığınız sürece diğer karoları ve daha büyük çekirdekleri kullanmayarak enerji tasarrufu sağlayabilmekti. Şimdi bunlar ortadan kaldırılıyor. Intel’in Lunar Lake’i, aşina olduğunuz CPU tasarımlarında iki büyük değişiklik yapıyor. İlk olarak, “Skymont” olarak bilinen verimlilik çekirdeği artık selefi Meteor Lake’in sahip olduğu düşük güçlü E-çekirdeğine sahip değil. Esasında tüm Skymont E-çekirdekleri aslında düşük güçlü E-çekirdekleri haline gelmiş durumda. Intel, Skymont E çekirdeklerinin Meteor Lake’e kıyasla önemli performans ve güç kazanımları sunduğunu söylüyor.
Dediğimiz gibi Lunar Lake’te dört E-çekirdeği ve dört P-çekirdeği bulunuyor. Lunar Lake’in E-çekirdekleri geniş makine kod çözme sunarken dört çekirdeğin tümü arasında paylaşılan 4MB L2 önbelleğe sahip. Lunar Lake’in E-çekirdeklerinin esas alametifarikası ise bunların ya daha düşük güçte çalışabilmeleri ya da aynı güç için önemli ölçüde daha yüksek performans verebilmeleri. Intel’e göre düşük güçlü çekirdekler ya Meteor Lake’in E-çekirdeklerinin üçte biri güçte çalıştırılabiliyor ya da 1,7 kat gibi önemli bir performans artışı sunuyor. Bu çekirdeklerin ideal bir şekilde kullanılabilmesi için Microsoft ile çalışılmış. Intel, E-çekirdeklerinin 13. nesil Core’un performans CPU’su Raptor Cove’dan daha iyi performans gösterdiğini bile iddia ediyor (yüzde 20’ye kadar daha fazla tek iş parçacıklı performans).
Gelelim performans çekirdeklerine. Lunar Lake içindeki performans çekirdeği Lion Cove, Meteor Lake içindeki Redwood Cove olarak bilinen P-çekirdeğinden yüzde 14 daha hızlı. Intel, Lunar Lake genelinde hyperthreading özelliğini kapattı. Evet, yaklaşık yirmi yıldır Intel’in çiplerinin temelini oluşturan SMT teknolojisi hyperthreading artık yok. Intel, hyperthreading’in güç, alan ve maliyet açısından çok pahalı olduğunu savunuyor. Intel P-Core’da da iki önemli değişiklik yapıyor. Artık performans eklemeleri daha kademeli olacak. Intel’in işlemcileri halihazırda 100MHz’lik artışlarla yükseliyor ve düşüyor; Lunar Lake 16.67MHz aralıklarla yükselecek ve düşecek. İkinci olarak Intel, sistemi gerçek zamanlı olarak izleyecek ve gözetleyecek küçük bir “AI” denetleyicisi ekledi. Buradaki amaç da optimizasyonu sağlayarak performans ve pil ömrünü yükseltmek.
Xe2 GPU ile dev adım
GPU alanında Intel kendinden daha da emin: Şirket, Xe2 GPU‘sunun Meteor Lake’in 1,5 katı grafik performansı sunduğunu ve bunun da önceki neslin 2 katı performans olduğunu söylüyor. Bilmeyenler için Xe2 mimarisi, yakında çıkacak “Battlemage” kod adlı masaüstü ekran kartı mimarisiyle aynı. Hala aynı sayıda Xe çekirdeği ve diğer işlevsel birimlere sahip, ancak çeşitli performans ve verimlilik iyileştirmeleri bulunuyor. Xe2 artık tek başına hafif ve orta ağırlıktaki dizüstü bilgisayarlar yelpazesinde ölçeklenebiliyor. 
Intel henüz gerçek performans rakamları vermiyor, ancak birinci nesil mimariyle bazı karşılaştırmalar sağlıyor. Intel’in Xe2 çekirdeği, saat başına 2.048 FP16 işlemi ve saat başına 4.096 8 bit tamsayı işlemi yapabilen sekiz adet 2048 bit Xe Matrix Extension (XMX) motoruna eşlik eden sekiz adet 512 bit vektör motoru ile tasarlanıyor. Lunar Lake’te Intel, GPU’yu 64 vektör motoru ve iki geometri işlem hattı ile sekiz Xe çekirdeği sunacak şekilde yapılandırdı. 
Intel, geçtiğimiz yıl Meteor Lake ile yapay zekalı dizüstü bilgisayar çağını başlatmayı umuyordu ancak 11,5 TOPS değerinde AI hızlandırma ile NPU, bunu yapacak kadar güçlü değildi. O yüzden Lunar Lake, NPU donanım miktarını üçe katlıyor, bellek bant genişliğini iki katına çıkarıyor ve saat hızını 1,4GHz’den 1,95GHz’e yükseltiyor. Tüm bunlar da 48 TOPS’a kadar ve genel olarak tahmini 2 ila 4 kat performans sunuyor. Üç katına çıkarılan donanım biraz daha fazla güç çekiyor, ancak Intel bunun önemli ölçüde daha hızlı olduğunu söylüyor. Stable Diffusion ile yapılan bir demoda Lunar Lake, 5,8 saniyede 20 yinelemeli işlem yaparken 11,2 watt güç çekiyor. Meteor Lake ise 20,9 saniye ve 9 watt çekiyor. Intel, tüm mimaride yaptığı değişikliklerle birlikte Meteor Lake’e göre pil ömründe yüzde 60’lık bir iyileşme elde ettiğinin de altını çiziyor. Bağlanabilirlik söz konusu olduğunda, Lunar Lake beklediğiniz güncellenmiş standartları sunuyor: Wi-Fi 7, Bluetooth 5.4, PCIe Gen5 ve Thunderbolt 4. Lunar Lake artık AV1’e göre “aynı kalitede” dosya boyutunu yüzde 10 daha azaltmak için H.266 VVC’yi yerel olarak destekliyor. Intel ayrıca yazılım ortaklarının şu anda 2025 yılına kadar PC’ler için 350 yapay zeka özelliği geliştirdiğini de söylüyor.
Intel Lunar Lake işlemcileri yılın üçüncü çeyreğinden itibaren piyasaya girecek. Intel’in en nihayetinde Lunar Lake’i 15. nesil Core çipi olan Intel Core Ultra Series 2 olarak pazarlamasını bekliyoruz.
Xiaomi’den fütüristik su tabancası
Efsane Türkiye’ye gelse alırım..
O ışık efektleri sadece yanlarda değil üstte de olmalıydı. Böylece tabancayı kullanan, kafasını yana eğmek zorunda kalıp, fıtık olmaz. Aynısını küçükken ışıklı ayakkabımda yaşamıştım oradan biliyorum. Ayakkabıma yan bakmaktan düz yürüyemiyordum. Hava atmaktan ziyade o havayı yaşamayı tercih ederim. 7 de olsam 70 de olsam kararım değişmeyecek.
Mukemmel bir silah acaba ne kadar hızlı atıyor. [resim]
Fiyat makul olsa efsane olur gerçekten ya.
Vay bee, bu cihaz xiaomi çıktı ben de diyordum kim üretmiş..
hocam 4x daha iyi direk hs attirir
Über
Evet ama 6x scop daha iyi gider buna daha uzaktaki hedefler için. Gerektiğinde 3x’e de çekebilirsin falan 😀
Muskun alev tabancası vs bu
İstilacı güvercinlere karşı iyi olur. 5 10 dk da bir sopayı alıp kovalamak yordu artık.
Yakında su atan F18 falanda yaparlar 🙂
Hazneye kezzaplı su doldurup nişan almak yapmayın böyle şeyler yahu…
Xiaomi kendini çok geliştirdi artık her alanda kaliteli işler yapıyorlar.
fışkırttığı su mermi gibi isabetli gitmeyeceği için gereksiz diye düşünmüş olabilirler.
Lazer nişangah da eklenseymiş tadından yenmezmiş.
Kaynak: Donanimhaber – https://www.donanimhaber.com/intel-lunar-lake-mimarisinin-tum-ayrintilari-ve-ozellikleri–178021
