Şu ana kadar bulduğumuz en yüksek enerji sağlama potansiyeline sahip yöntemlerden biri nükleer füzyon olsa da, kararlı bir füzyon reaksiyonu oluşturma konusunda pek çok zorluk var. Bilim insanları bunların bir kısmını çözmeyi başardı ancak hala birçok teknik sorun bulunuyor. Bunlardan biri reaktörün kaynaşan plazmadan korunmasını içeriyor. Bu çabaların bir parçası olarak, tungsten kaplı tokamak reaktör için yeni bir rekor kırıldı.
Füzyonun gerçekleşeceği bir yıldız yaratamadığımız için, çember şeklindeki füzyon reaktörleri olan tokamaklarda plazmayı milyonlarca dereceye kadar ısıtarak süreç için uygun ortam oluşturuluyor. Reaktörlerimizdeki basınç çok daha düşük olduğundan dolayı, plazmanın Güneş’in merkezinden çok daha sıcak olması gerekiyor. Ancak plazmanın kapalı tutulması gerekiyor ve bu yüzden kayda değer bir koruma gerekiyor. Yeni rekor da bu yüzden oldukça önemli.
Bu cihaz, Tungsten Environment in Steady-state Tokamak (Kararlı Durum Tokamak’taki Tungsten Ortamı) olarak adlandırılıyor ve tungsten’in kimyasal sembolü W olduğu için WEST kısaltması kullanılıyor. WEST, altı dakika gibi rekor bir süre boyunca 50 milyon dereceye ulaştı. Reaktörlere 1,15 gigajul’lük inanılmaz bir enerji (güçlü bir yıldırımın enerjisi kadar) verildi. Bu, önceki testlere göre yüzde 15 daha fazla enerji ve iki kat daha fazla yoğunluk anlamına geliyordu.
Önümüzdeki haftalarda sonuçları içeren bir makale yayınlanacak, ancak açıklanan veriler şimdiden heyecan verici gözüküyor. Füzyon, gelecekte enerji kaynağı olarak kullanılabilecek en önemli alternatiflerden biri olabilir ve sonuçlar, bu geleceğin oldukça olası olduğunu öneriyor.
Önceki tasarımlarda daha uzun süreli reaksiyonlara imkan tanıyan grafit karolar kullanılıyordu. Sadece karbon katmanlarından oluşan grafitin yönetilmesi ve sisteme entegre edilmesi daha kolaydır, ancak yakıtı tuttuğundan dolayı büyük reaktörler için uygun olmayabilir, bu da muhtemelen istemeyeceğimiz bir şey.
Tungsten ise daha az yakıt tutmasının yanı sıra daha mantıklı bir seçim olmasını sağlayan diğer önemli özelliklere de sahip. Ancak plazmaya çok az miktarda bile tungsten girerse, reaksiyon artık füzyonun olmayacağı noktaya kadar soğuyabilir. Bu yüzden ortamın iyi bir şekilde anlaşılması gerekiyor.
PPPL’nin (Princeton Plazma Fiziği Laboratuvarı) gelişmiş projeler başkanı Luis Delgado-Aparicio, “Tungsten duvarı ortamı, karbon kullanmaktan çok daha zorludur” diyor. “Bu, evinizdeki kedinizi yakalamaya çalışmak ile en vahşi aslanı evcilleştirmeye çalışmak arasındaki fark gibidir.”
Kaynak: Chip – https://www.chip.com.tr/haber/tungsten-kapli-reaktorle-gelen-muhtesem-fuzyon-rekoru_163523.html
